Vai trò ánh sáng đối với cây trồng là yếu tố quan trọng nhất đối với sự phát triển ổn định của cây. Mặc dù ánh sáng từ mặt trời là nguồn sáng lý tưởng và phù hợp đối với sự phát triển của cây trồng. Chúng ta vẫn có thể sử dụng nguồn sáng nhân tạo để thay thế. Tuy nhiên trồng cây bằng ánh sáng mặt trời hay ánh sáng nhân tạo thì chúng ta vẫn cần phải biết một số lưu ý về ánh sáng dưới đây để đảm bảo cây trồng phát triển ổn định nhất.

Vai trò ánh sáng đối với cây trồng

Ánh sáng có vai trò quan trọng nhất đối với bộ phận nào của cây

Ánh sáng có vai trò quan trọng nhất đối với lá của cây.

Dưới đây là lý do:

là nơi diễn ra quang hợp:

Lá là bộ phận chính của cây thực hiện quá trình quang hợp, nơi chứa nhiều lục lạp – bào quan chứa chất diệp lục. Chất diệp lục hấp thụ ánh sáng mặt trời để chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học trong các phân tử đường glucoza.

Ánh sáng quyết định hiệu quả quang hợp: Cường độ, thời gian chiếu sáng và bước sóng ánh sáng đều ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quang hợp của lá.Cây cần ánh sáng phù hợp để quang hợp tối ưu, tạo ra đủ năng lượng cho sự phát triển.

Lá thích nghi với việc hấp thụ ánh sáng: Lá có cấu tạo đặc biệt để hấp thụ ánh sáng tối đa. Diện tích bề mặt lá rộng, mỏng, chứa nhiều lỗ khí giúp lá hấp thụ ánh sáng hiệu quả. Lá cũng có thể thay đổi hướng, xoay theo hướng ánh sáng để tối ưu hóa quá trình quang hợp.

Ngoài lá, ánh sáng cũng có vai trò quan trọng đối với các bộ phận khác của cây như:

Thân cây: Ánh sáng giúp thân cây phát triển thẳng, hướng về phía ánh sáng để tối ưu hóa khả năng hấp thụ ánh sáng của lá.
: Ánh sáng ảnh hưởng gián tiếp đến rễ cây.

Rễ cây sẽ phát triển mạnh mẽ hơn khi lá cây quang hợp hiệu quả, cung cấp đủ năng lượng cho quá trình sinh trưởng của rễ.

Quang hợp

Quang hợp là gì?

Quang hợp là một quá trình hóa học vô cùng quan trọng diễn ra trong các tế bào thực vật, tảo và một số vi khuẩn. Nó là quá trình sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời để chuyển đổi nước và khí cacbonic thành đường glucoza, một dạng năng lượng hóa học, và giải phóng oxy.

Công thức tổng quát của quang hợp:

6CO2 + 6H2O + Năng lượng ánh sáng → C6H12O6 + 6O2

Nói cách khác:

Cây xanh hấp thụ khí cacbonic (CO2) từ không khí và nước (H2O) từ đất.
Ánh sáng mặt trời cung cấp năng lượng cho quá trình phản ứng.
Kết quả:
Cây tạo ra đường glucoza (C6H12O6) – nguồn năng lượng cho cây.
Cây giải phóng oxy (O2) ra môi trường.

Vai trò đối với quang hợp đối với cây trồng

Quang hợp là quá trình sống còn đối với cây trồng, đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển và sinh trưởng của chúng. Dưới đây là một số vai trò chính của quang hợp đối với cây trồng:

Sản xuất năng lượng:

  • Quang hợp là quá trình duy nhất mà cây trồng sử dụng để tạo ra năng lượng.
  • Năng lượng được tạo ra từ quá trình quang hợp được lưu trữ trong các phân tử đường glucoza.
  • Glucoza được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cây như sinh trưởng, phát triển, sinh sản, vận chuyển chất dinh dưỡng, hô hấp…

Tạo ra các chất hữu cơ: Quang hợp là quá trình sản xuất các chất hữu cơ thiết yếu cho cây trồng như:

  • Tinh bột: Là nguồn dự trữ năng lượng chính cho cây.
  • Protein: Là thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào, đóng vai trò trong các hoạt động sinh học của cây.
  • Lipid: Là nguồn năng lượng dự trữ, đóng vai trò trong cấu trúc màng tế bào.
  • Axit nucleic (ADN, ARN): Chứa thông tin di truyền của cây.

Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng:

  • Quang hợp giúp cây trồng hấp thụ và chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ đất và không khí:
    Hấp thụ khí cacbonic từ không khí để tạo ra đường glucoza.
    Hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng từ đất thông qua hệ rễ.
  • Quá trình này giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh, tăng năng suất.

Giúp cây thích nghi với môi trường:

  • Quang hợp cho phép cây trồng thích nghi với môi trường sống khác nhau:

    • Cây trồng ở vùng nắng nóng có lá nhỏ, dày để hạn chế sự thoát hơi nước.
    • Cây trồng ở vùng ẩm ướt có lá rộng, mỏng để hấp thụ ánh sáng tối ưu.
  • Quang hợp giúp cây trồng chịu đựng được các điều kiện khắc nghiệt như hạn hán, ngập úng, nhiễm mặn…

Tăng năng suất cây trồng:

  • Cây trồng quang hợp hiệu quả sẽ sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ, cho năng suất cao hơn.
  • Năng suất cao giúp tăng thu nhập cho người nông dân, góp phần đảm bảo an ninh lương thực.

Ánh sáng là nguồn cung cấp năng lượng cho thực vật tiến hành quá trình quang hợp. Cây sử dụng nguồn sáng, nước và carbon dioxide để tạo ra đường, được chuyển đổi thành ATP (thứ cung cấp năng lượng cho mọi sinh vật) bằng hô hấp tế bào.

Vai trò ánh sáng đến quá trình quang hợp ở cây xanh tạo ra chất dinh dưỡng
Vai trò ánh sáng đến quá trình quang hợp ở cây xanh tạo ra chất dinh dưỡng

Trong thân và lá cây sẽ chứa chất diệp lục giúp cây quang hợp. Chất diệp lục hấp thụ năng lượng từ mặt trời, Carbon dioxide đi vào lá thông qua các lỗ nhỏ. Rễ hút nước từ đất. Quang hợp là quá trình thu nhận năng lượng ánh sáng mặt trời của thực vật để tạo ra hợp chất hữu cơ phục vụ cho cây phát triển.

Ánh sáng tự nhiên phân tán không đồng đều do bề mặt trái đất không phẳng. Lượng ánh sáng của các mùa trong năm cũng sẽ khác nhau và tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố ảnh hưởng.

Đối với cây trồng thì vai trò ánh sáng ảnh hưởng khá lớn đến quá trình quang hợp và tạo chất dinh dưỡng nuôi cây, giúp cây phát triển ổn định trong thời gian dài.”

Vai trò ánh sáng đối với đời sống thực vật

Vai trò ánh sáng tác động lớn tới quá trình nảy mầm, đâm chồi, ra hoa, kết trái của tất cả các loại cây trồng. Với cường độ ánh sáng mạnh yếu khác nhau làm cho quá trình nảy mầm và ra hoa cũng nhanh hoặc chậm theo.

Ánh sáng ảnh hưởng đến hình thái và cấu tạo cây, gây tác động tới phát triển hệ thống rễ cây.

vai trò của ánh sáng đến sự phát triển của rễ cây
vai trò của ánh sáng đến sự phát triển của rễ cây

Vai trò của ánh sáng đơn sắc với cây trồng:

Ánh sáng tím: Là thành phần quan trọng kích thích phân hóa mạnh.
Ánh sáng Đỏ: có ảnh  hưởng giống cytokinin tạo nên sự tích lũy cytokinin trong mô một số loài, chính lượng cytokinin góp phần kích thích quá trình phát sinh cơ quan và tạo chồi, giúp cây ra hoa và trái
Ánh sáng xanh có khả năng kích thích và ức chế giúp thân và lá khỏe mạnh.,

=>>> Cây trồng phát triển toàn diện từ bước sóng 460 – 660nm (dải quang phổ từ xanh đến đỏ)

minh họa vai trò của ánh sáng đơn sắc
minh họa vai trò của ánh sáng đơn sắc

 

Phân loại cây trồng theo đặc điểm ánh sáng

Vai trò ánh sáng ảnh hưởng đến cây trồng theo yếu tố cường độ ánh sáng và quang chu kỳ. Mỗi loại cây trồng có nhu cầu ánh sáng khác nhau tùy thuộc vào 2 yếu tố này. Dựa vào đó, người trồng xen canh các loại cây khác nhau để tận dụng nguồn ánh sáng tự nhiên.

Phân loại cây trồng theo cường độ ánh sáng

Nhóm cây trồng thích nghi với ánh sáng mạnh là các loại sinh trưởng và phát triển trong vụ Xuân Hè. Đó là dưa hấu, dưa gang, bí đỏ, đậu, cà tím, cà chua…
Nhóm cây trồng thích nghi với cường độ ánh sáng trung bình là các loại cây thuộc vụ Đông Xuân như cải củ, rau ăn lá, cải bắp, hành, tỏi, su hào…
Nhóm cây trồng thích nghi với ánh sáng yếu là các loại rau có hình thái thấp, bộ rễ phát triển ở tầng đất nông, dùng để trồng xen như đậu, xà lách, rau diếp, cải thìa, tần ô, gừng…

Phân loại cây trồng theo quang chu kỳ

Đối với yếu tố quang chu kỳ, cây trồng cũng được chia thành 3 nhóm:

Nhóm cây ngày dài chỉ ra hoa lúc ngày dài hơn 12 giờ. Nếu thời gian chiếu sáng càng dài thì lượng carbohydrate hình thành trong quá trình quang hợp sẽ càng nhiều. Chúng cần đến 18 giờ ánh sáng mặt trời mỗi ngày. Nhóm này bao gồm bắp cải, xà lách, khoai tây, cà rốt, cải thảo, su hào, cải bông, các loại cải củ, rau diếp, hành tỏi…
Nhóm cây ngày ngắn chỉ nên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời từ 10 – 12 giờ/ ngày. Nếu chúng tiếp xúc với ánh sáng nhiều hơn 12 giờ/ngày thì sẽ không thể ra hoa. Các cây trong nhóm này là loại đậu ăn trái non, rau ăn lá, cà tím, thược dược, đậu nành, vừng,…
Còn nhóm cây trung tính (cây không có quang chu kỳ) là những cây có thể ra hoa bất cứ lúc nào. Đây là nhóm cây trồng linh hoạt nhất. Chúng có thể ra hoa và quả mà không phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với ánh sáng. Đó là cà chua, ớt, các loại đậu ăn hạt, bắp, hoa hồng, hướng dương…

Dùng lưới che nắng cho vườn cây ươm.
Dùng lưới che nắng cho vườn cây ươm.

Xem thêm: Lưới che nắng

 

Lợi ích của lưới che nắng đối với cây trồng

Có tác dụng Cản nắng, chống nóng. Đối với cây trồng lưới che nắng trong mùa nóng che nắng cây trồng không bị những tia nắng từ mặt trời chiếu trực tiếp, không bị bức nóng gây cháy lá, nóng lá…
Cản nước mưa: Trong mùa mưa đặc biệt thời tiết mua to bão lớn cây rau có lưới che mưa sẽ cản lại những hạt mưa không cho trực tiếp vào cây, thân lá làm cho cây lá không dập nát, gẫy, hoa không bị dập…
Do lưới che nắng được đan từ các sợi dây sợi lưới nên lưới cũng sẽ rất thoáng làm cho vườn rau. Giúp cho vườn rau được thoáng được điều hòa nhiệt độ ổn định đồng đều, mùa hè mát hơn, mùa đông ấm hơn…
Bảo vệ cây rau không bị những con trùng, sâu bọ phá hoại.

>>>Xem thêm: Lưới che nắng đối với vai trò của ánh sáng trong vườn rau

Đôi nét về Sản phẩm Lợi Dân:

Lợi Lợi Dân là một trong những doanh nghiệp tiên phong hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và cung ứng các sản phẩm phụ trợ nông nghiệp. Đặc biệt là các sản phẩm phụ trợ lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao.

Quý khách có nhu cầu mua lưới che nắng với số lượng lớn xin liên hệ trực tiếp để nhận được báo giá tốt nhất:

Công ty TNHH Lợi Lợi Dân

Địa chỉ: 33 & 35 Đường số 59B, P. Tân Tạo, Q. Bình Tân, TP.HCM

Hotline: 028 7108 1616

Website: www.loiloidan.vn

Mọi chi tiết Liên hệ Fanpage Sản Phẩm Lợi Dân

Một số câu hỏi thường gặp về ánh sáng và cây trồng

Thực vật dùng năng lượng ánh sáng để làm gì?

Thực vật dùng năng lượng ánh sáng để quang hợp, tạo ra đường glucoza – nguồn năng lượng cho sự sống.

Vì sao có nhiều loại cây trồng vẫn sống được trong điều kiện thiếu ánh sáng?

Vì một số loại cây trồng có khả năng quang hợp hiệu quả với cường độ ánh sáng thấp (quang hợp ưa bóng). Chúng đã thích nghi để sống trong môi trường thiếu ánh sáng bằng cách: Có lá mỏng, hấp thụ tối đa ánh sáng yếu hoặc có hệ thống rễ phát triển…

Vì sao ánh sáng quá mạnh sẽ làm hiệu quả quang hợp của cây xanh giảm?

Ánh sáng quá mạnh làm quá tải hệ thống quang hợp của cây, gây ức chế hoạt động của diệp lục và các enzyme liên quan, dẫn đến giảm hiệu quả quang hợp.

Vai trò của ánh sáng đối với quang hợp?

Ánh sáng là nguồn năng lượng chính cho quang hợp, cung cấp năng lượng cần thiết để chuyển đổi nước và khí cacbonic thành đường glucoza.

Cây thiếu ánh sáng sẽ như thế nào?

Cây thiếu ánh sáng sẽ còi cọc, yếu ớt, lá nhạt màu, sinh trưởng chậm, năng suất thấp.

Những loại cây nào cần nhiều ánh sáng?

Những loại cây cần nhiều ánh sáng là cây ưa sáng, ví dụ như: hoa hướng dương, lúa, ngô, cây ăn quả… hoặc những loài cây trong mục phân loại của bài viết này.

Cây cần ánh sáng hay ánh nắng?

Cây cần ánh sáng, bao gồm cả ánh nắng mặt trời, để quang hợp.

Trên đây là tổng hợp những câu hỏi thường gặp về ánh sáng và cây trồng, nếu bạn có câu hỏi nào khác hãy để lại comment nhé.